Hoe zit dat nu eigenlijk met het nieuwe veiligheidsdiscours van Groen? De partij lijkt steeds meer mainstream te worden.
Groen! wil naar eigen zeggen veiligheid zonder bangmakerij. “Prioritair moet er geïnvesteerd worden in de basispolitiezorg en een verhoogde aanwezigheid van (wijk)agenten. Groen! staat voor een transparant justitieel apparaat waarbij de rechten van de mens voorop moeten staan. Justitie moet klantvriendelijk toegankelijk en betaalbaar zijn. Er moet ook een voldoende uitgebouwd aanbod van hulp- en dienstverlening aanwezig zijn in het gevangeniswezen. Tenslotte moet er ook een grotere variatie van alternatieve bestraffing op punt gesteld worden.” Dat is in een notedop het veiligheidsdiscours van de partij Groen! als het over criminaliteit gaat.
Groen! is een partij die de laatste tijd niet onbesproken bleef. De integratie van sociaal-liberalen als Geert Lambert heeft de Belgische Groenen geen goed gedaan. Na de electorale instorting van Agalev kwam er een nieuwe partijnaam en daarbij ook ruimte voor een linksere, alternatievere insteek. Maar dat lijkt nu voorbij : de Groene partijen in België zijn opnieuw meer mainstream geworden, beheren ook weer meer mee de Belgische staat dan vroeger (met burgemeesters en anderen), zeker in Wallonië en Brussel. In Wallonië is meer dan de helft van de Groenen Christelijk.
“Een veilige samenleving is een basisrecht. De criminaliteit in onze hoofdstad moet streng aangepakt worden. Groen! pleit voor een tijdelijke en gerichte nultolerantie in bepaalde wijken voor bepaalde misdrijven zodat de toestand zich kan normaliseren.” De problemen die zich in Brussel voordoen met het milieu van de georganiseerde misdaad doet Groen! terugvallen op een ongenuanceerd verhaal. Dé criminaliteit in Brussel moet streng aangepakt worden. Over welke criminaliteit gaat het eigenlijk?
Het is toch even schrikken. Op een moment dat er 10.500 gevangenen zijn in België (15 jaar geleden waren het er nog maar 7.000), op een moment dat Vlaams Belang en LDD samen goed zijn voor misschien wel meer dan 20% van de stemmen in Vlaanderen, beslist Groen! om mee te stappen in een ongenuanceerd veiligheidsdiscours.
De Groenen schrikken er ook niet voor terug om voor nultolerantie te pleiten. Maar over welke misdrijven gaat het daarbij dan eigenlijk? “Nultolerantie kan, als het geldt voor bepaalde misdrijven en beperkt in de tijd. Wapenbezit, car- en homejackings, steaming en andere criminele daden moeten streng aangepakt worden. Door afspraken te maken met het parket kunnen bepaalde misdrijven de prioriteit krijgen omdat zij het samenleven destabiliseren.”
Dat blijft toch wel allemaal vaag. Over welke wapens “en andere criminele daden” gaat het dan eigenlijk? Moet het monopolie op geweld dan zomaar in handen van de gerechtelijke macht en de politiediensten gegeven worden, van een rechtse justitie en van een politie-apparaat dat duidelijk hiërarchisch gestructureerd is en waarop weinig democratische controle bestaat? Voor Groen! kan het blijkbaar.
Toch geeft Groen! toe dat nultolerantie een vage term is, waar voorzichtig mee omgesprongen dient te worden. “Het is een containerbegrip dat voor alles en nog wat kan gebruikt worden. In sommige steden werd het al misbruikt om de hele stad vol te hangen met bewakingscamera’s. Preventie werd omgebogen tot argwaan ten opzichte van alle burgers als potentiële misdadigers. Dat is een brug te ver voor Groen!”.
En ook het Brusselse strafbeleid moet herbekeken worden. “Vandaag worden criminelen weliswaar opgepakt maar niet vervolgd. Dat is een maat voor niets. Op sommige punten is er zelfs sprake van straffeloosheid. Om een degelijk strafbeleid te kunnen ontplooien, moet er dringend werk gemaakt worden van de justitiehervorming die nu op apegapen ligt.” Het komt allemaal uit de huidige hoofdbijdrage aan de beginpagina van www.groen.be.
“De nabijheid van de politiediensten is uitermate belangrijk. De 19 Brusselse baronieën zijn een rem op het goed functioneren van de politiediensten en heel wat andere ingrepen waarnaar onze hoofdstad snakt. Er moet eenvormigheid komen in het Brusselse politiebeleid en de diensten moeten in verschillende gemeentes ingezet kunnen worden. De versnippering is nefast. De achterstand in de broodnodige aanwervingen moet weggewerkt worden.” Die roep om centralisering past naadloos in het discours van de Vlaamse partijen die zich afzetten tegen de kijk die de Franstalige partij PS op de zaak heeft. Dat zo'n centralisering het veiligheidsapparaat in Brussel nog hiërarchischer maakt? Bij Groen! lijkt men het niet te beseffen of te willen horen.
“Ten slotte volstaat het niet om criminelen streng te straffen. Als een verblijf in de gevangenis hen vooral verder introduceert in het misdaadmilieu, zijn we nog een stap verder van huis. Inspanningen voor de juiste strafbepaling en een efficiënte re-integratie moeten opgedreven worden.” Hoe Groen! dit denkt te realiseren is me toch wat onduidelijk. De socialisering van gevangenen in het zware misdaadmilieu gaat vaak als een fluitje van een cent in de gevangenis. Dat is nu juist het grote probleem. In een gevangenis zitten maakt de eigen situatie immers uitzichtlozer. En probeer maar eens met een strafblad aan betaald, legaal werk te komen momenteel.
“De focus blijft weliswaar preventie. In de Brusselse wijken moet fors meer geïnvesteerd worden om de huisvestingssituatie, publieke ruimte en tewerkstellingsmogelijkheden te verbeteren.” Ah, dan toch.. Maar ook hier geldt het volgende : hoe meer geld, tijd en energie men steekt in de bestraffing van mensen, hoe minder van dat alles er overblijft voor de preventie van de zware misdaad.
En wat lezen we dan nog op de website van de Groene partij? Zoals Groen! blijkbaar weet pakt een progressief veiligheidsbeleid “de achterliggende sociaal-economische oorzaken aan en heeft oog voor de fundamentele onzekerheden in onze samenleving.”
Veiligheid is volgens de partij geen zaak van de politie alleen. “De hoeksteen van een groen veiligheidsbeleid is volop investeren in mensen. Prioritair moet er geïnvesteerd worden in de basispolitiezorg en een verhoogde aanwezigheid van (wijk)agenten. Blauw moet niet alleen meer op straat maar ook beter op straat: meer nabij en aanspreekbaar zijn niet alleen in de toeristische centra maar ook in achtergestelde wijken en meer tussenkomen als bemiddelaar.”
Groen! stelt een politie-apparaat als instituut helemaal niet in vraag. De partij heeft helemaal geen oog voor de mogelijkheid van legale, basisdemocratisch georganiseerde milities om veiligheid in gemeentes te garanderen. Wat doen we met de socialisering van zo veel mensen in de staatsgezinde apparaten? Die apparaten zijn momenteel duidelijk autoritair en onrechtvaardig bezig. Ze verdedigen ook in grote mate de belangen van de hogere klasse en de middenklasse, o.a. met de hulp van klassenjustitie.
Groen! stelt bovendien het huidige gevangeniswezen weinig in vraag. “Investeren in het gevangeniswezen betekent in de eerste plaats investeren in penitentiair beambten, in psychosociaal gevangenispersoneel en in maatschappelijk werkers die instaan voor de opvang en begeleiding na de voorwaardelijke invrijheidsstelling.”
Met alle respect, maar met zo'n technocratische aanpak van de criminaliteit gaan we er niet komen. Heel veel aandacht moet gaan naar de preventie van criminaliteit : door armoede weg te werken, door betere leermogelijkheden in vormingsinstellingen, betere media, door de creatie van een verstandigere samenleving. Een samenleving die zichzelf in grote mate afhankelijk maakt van juridische of politionele repressie en bestraffing om immoreel gedrag het hoofd te bieden, is niet goed bezig en doet in grote mate aan korte termijn planning. Waar we vooral nood aan hebben als het over criminaliteit gaat, dat is preventie, verzoening, bemiddeling en arbitrage.
