”Geen politici, enkel politiek”, dat idee vormt de basis voor een Alternatieve politieke week tijdens de tweede week van juli in het zuidoosten van Zweden, in de stad Visby. Op het eiland Gotland beleven daar progressieve radicalen van Zweden jaarlijks hun vakantie. Een vakantieweek met libertaire workshops, en daarna blijft men er weleens rondhangen.
Voor me zit één van de drijvende krachten achter de Alternatieve politieke week, Erik (30) . Hij is werkzaam bij de libertaire en feministische vakbond SAC in Göteborg. Hier staat de vakbond vrij sterk, met bijna duizend leden in en rond de stad. De SAC, met zijn tienduizend leden, ondersteunt mee de week. Erik legt uit waarom.
”Het is nu de vijfde keer op een rij dat we dit doen. Het is een jaarlijks georganiseerd evenement dat mee georganiseerd wordt door de leden van een lokale SAC-afdeling op het eiland. We willen iedereen bereiken die niet bij een partij zit en zichzelf tot libertair links rekent.” Het doet een beetje denken aan libertaire sociale fora die eerder in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk plaatsvonden. Al is het initiatief weinig internationaal georiënteerd, bijna alle workshops vinden in het Zweeds plaats.
Eirik Eiglad van Demalt Noorwegen zal er ook spreken. Hij zal het hebben over revolutionaire geschiedenis en ecologische strategie. Noorse en Zweedse radicalen werken vaak samen, zeker binnen Demalt (Democratisch Alternatief, een Communalistische groep van zo’n dertigtal mensen).
Maar buiten de grenzen van Zweden is libertair links nogal marginaal in Scandinavië. En zelfs de dualer wordende samenleving van iets meer dan negen miljoen Zweden kent weinig libertaire inspiratie lijkt het wel, al blijft extreem-rechts hier zeer klein bij verkiezingen. Maar de publieke diensten zijn een stuk duurder dan in België. Openbaar vervoer, onderwijs en gezondheidszorg, daar is het in Zweden zeker niet zo goed mee gesteld eigenlijk. In de grote Nederlandstalige media wordt nochtans vaak een ander beeld geschetst.
Geen wonder dat nogal wat linkse, radicale mensen hier zich expliciet tegen het parlementarisme van partijen keren. De mensen van de Alternatieve politieke week doen dat ook. Leden van SAC, Demalt en anderen geloven meer in horizontaal netwerken en vormen van rechtstreekse democratie. SAC koppelt een democratisering van de Zweedse samenleving aan de mobilisering van arbeiders en arbeidsters.
”Arbetaren” noemt men hen hier, en dat gaat evenveel over bedienden als over fabrieksarbeiders en werklozen. Het is ook de naam van een door de SAC uitgegeven weekblad, dat vaak focust op arbeidersstrijd, feminisme en ecologie. Demalt ziet minder in het arbeiderisme en benadrukt het belang van strijd in de ”Kommune”, wat Zweeds is voor gemeente.
”Sinds de jaren tachtig bestaat er in Visby een traditie van lobbycircussen en speeches door politici”, zegt Erik. ”Vorig jaar zat het spel op de wagen. Er waren toen verkiezingen gepland in Zweden. En driehonderd organisaties deden er alles aan om hun eigen agenda op te leggen. Ngo’s en alternatieve partijen organiseerden niet alleen speeches, maar ook workshops en andere activiviteiten. Het vormde een hoogtepunt van netwerking. Voor dat soort dingen bieden wij een libertair alternatief aan.” Hij verwacht, naar jaarlijkse gewoonte, zo’n tweehonderd mensen. Daarvan blijft bijna de helft een hele week de workshops volgen.
”Die workshops zijn nogal divers, van feministische drags en genderbending (spelen met mannelijke en vrouwelijke rollen bij kledij) tot dingen over milieu en dierenrechten. Er worden ook plantaardige maaltijden geserveerd, en we laten mensen kennis maken met klassenanalyses, de wortels van het syndicalisme. Daarnaast is er ruimte voor circusacts, theater en graffiti.” Slaapgelegenheid is er in een school, laat Erik ook weten.
”De lokale SAC biedt, als enige lokale groep, eveneens een workshop aan. En er is een antifacist die komt spreken over de protesten tegen de G8.” Participeren in de organisatie van de week geeft recht op gratis verblijf en een bootticket naar het eiland waar de politieke week doorgaat. Staatssubsidies helpen, ironisch genoeg, mee aan de ondermijning van de Zweedse staat tijdens de Alternatieve politieke week.
